In mei 2015 presenteerde dr. Vilan van de Loo de biografie van Johannes van der Steur, in vele Indische families beter bekend als ‘Pa van der Steur’. In 1893 arriveerde de zendeling Van der Steur (1865–1945) in Indië, waar hij al snel kinderen in zijn militair tehuis ‘Oranje-Nassau’ in Magelang (Java) opnam. Het werd zijn levenswerk: (half)wezen onderdak, scholing en liefde geven. Geschat wordt dat ‘Pa’ wel 7.000 kinderen, Steurtjes bijgenaamd, een thuis heeft geboden. Deze kinderen waren van gemengde afkomst, met een Europese KNIL-vader en een Javaanse moeder.

Stichting Tong Tong produceerde een begeleidende tentoonstelling, ‘Pa, zijn leven, zijn Steurtjes’. De expositie focust meer op het werk van Van der Steur in Indië, waar de biografie ook uitgebreid in gaat op zijn jonge jaren in Haarlem.

De tentoonstelling toont uniek beeldmateriaal dat Van de Loo in de archieven vond. Het tehuis Oranje-Nassau komt tot leven. De foto’s tonen enerzijds het geregisseerde beeld dat Van der Steur zijn sponsors bij voorkeur toonde, anderzijds laten ‘kiekjes’ het informele tehuisleven achter de schermen zien, zoals de slaapzaal en het eetlokaal.

“Met schrik heb ik gezien, dat ’t aantal Indo-Europeanen thans reeds 51.000 bedraagt tegen 11.000 pur-sang Europeanen. Wij hebben geen gevaarlijker vijanden dan de Indo-Europeanen.” (Kamerlid Henri van Kol, 1903)

Met quotes als de bovenstaande wordt de bezoekers duidelijk gemaakt hoe er in de 19e en vroeg 20e eeuw over Indo-Europeanen werd gedacht.

In vitrines liggen brieven die dankbare Steurtjes aan Pa schreven en er is zelfs aarde uit Magelang. Ook maken we kennis met de familieleden van Van der Steur, die voor korte of lange tijd in het tehuis meewerkten.

Prominent opgesteld zijn twee levensgrote paspoppen, gehuld in originele Hollandse, zware, zwarte kledij van eind 19e eeuw. Deze kleding droegen Pa en zijn zus Marie in de tropische hitte van Java (hoewel Pa later ook luchtige tropenkleding droeg, zoals de foto’s tonen). Het symboliseert het verschil in leven in Holland en leven in Nederlands-Indië.

Een tijdbalk laat de bezoekers niet alleen zien in welke fase van Pa’s leven we zijn, maar plaatst het verhaal in een bredere historische context. Zo wordt Pa van der Steur in zijn eigen tijd geplaatst.